بسم الله الرحمن الرحیم

حکم شراب، پیش از دین اسلام

به گواهی تاریخ، روند دین‌داری مردم در تمام ادیان آسمانی بدین صورت بوده است که پس از رحلت و یا شهادت پیامبر و رسول هر قوم، دین غالب افراد، به تدریج کم رنگ می‌شد تا این که آنان، دین و سفارشات پیامبر و رسول خود را به کناری گذاشته و به روش اجداد گمراه خود عمل می‌کردند؛ امّا مجدّداً پیامبر دیگری آمده و دوباره دین را احیاء می‌کرد. در این مسیر، روش پیامبران و رسولان بدین گونه بود که از مسائل بسیار ساده و ابتدایی کار تبلیغ را شروع می‌کردند و با صبر فراوان، مردم را به آرامی و به تدریج با مسائل مختلف الاهی آشنا می‌نمودند.[1]

از جمله مسائلی که در طول تاریخ، گریبان گیر بشر بوده و او را به ورط? گمراهی کشانده و موجبات بدبختی او را فراهم آورده است، مسئل? شراب‌خواری است. از این‌رو، یکی از اهداف پیامبران و رسولان مبارزه با شراب‌خواری بود. همان‌طور که در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است که خداوند متعال هرگاه پیامبری را به سمت قومش می‌فرستاد، در مسیر تکمیل دین، حرمت شراب را یکی از دستورات اصلی آن دین قرار می‌داد.[2]

این روند در دین اسلام هم، همانند بقی? ادیان الاهی جریان داشت و مسلمانان در ابتدای ظهور اسلام، و پیش از اعلام حرمت شراب، به این کار آلوده بودند، تا این‌که پیامبر اسلام(ص) به آرامی و به تدریج حکم حرمت شراب را به مردم ابلاغ فرمود،[3] ولی از آن‌جایی که برخی از مردم پیش از این اعلام، به جهل و نادانی مبتلا بوده و به انجام اعمال زشت و ناپسند عادت کرده بودند، در دین اسلام، به‌جهت رعایت آسانی و ارفاق به‌مرور زمان حکم حرمت شراب توسط پیامبر اکرم(ص) به آنان ابلاغ شد.[4]

به‌هر حال، اگر مواردی در ادیان گذشته حرام بوده و در دین اسلام حلال اعلام شد و یا احیاناً کاری در شریعت گذشته حلال بود، و در دین اسلام حرام شمرده شد، باید از دستورات دین اسلام که کامل‌ترین دین است،[5] پیروی کرده و به آن پایبند بود.

منابع:
[1]. ر.ک: عسکری، سید مرتضی، عقائد اسلام در قران کریم، ترجمه کرمی، محمدجواد، ج 2، ص 336 – 337، مجمع علمی اسلامی، بی جا، چاپ اول، 1378ش.
[2]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 6، ص 395، دار الکتب الاسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
[3]. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 2، ص 193و 194، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، 1417 ق.
[4]. ر.ک: همان، ج 2، ص 193 و 194؛ و ج 6، ص 117 و 118.
[5]. ر.ک: نمایه های «اسلام و عقلانیت»، سؤال 50؛ «دلایل حقانیت اسلام»، سؤال 275.